Baby’s slapen veel, heel veel! Reken gerust zo’n slordige 16 uur per nacht. Logisch ook, want het kleine brein is volop in ontwikkeling. Tijdens de slaap herkennen we 2 soorten slaap: non-remslaap en remslaap. Die laatste herken je aan de afwisselend snelle en trage oogbewegingen.
Remslaap laat hersenen toe informatie te verwerken. Dat kunnen gebeurtenissen, emoties en allerhande indrukken zijn. Het aandeel remslaap zal nooit nog zo hoog pieken als tijdens het eerste deel van je hele jonge leven. Voor een kinderbrein in volle ontwikkeling is slaap dus heel belangrijk om het brein goed te laten ontwikkelen.
Wat doen als baby niet slaapt?
Slaapgebrek is een veelvoorkomend probleem bij jonge ouders. Want in theorie klinkt het fantastisch: een pasgeborene slaapt 16 uur per dag. Maar net als jij wil slapen dus niet? Ongeboren baby’s slapen quasi constant. Vanaf het moment dat ze worden geboren, moeten ze echt nog leren slapen zoals wij dat kennen. Daarom is hun slaap vaak gefragmenteerd.
Ze kennen het verschil tussen dag en nacht nog niet en kunnen soms moeilijk in slaap vallen of doorslapen. Ouders herkennen nog niet alle signalen en soms kan dat leiden tot veel stress. In dit artikel geven we je alvast vijf tips om je baby beter te laten slapen.
Tip 1: herken de slaapsignalen van jouw baby
Baby’s geven signalen als ze moe zijn. Let op deze signalen om te voorkomen dat je baby oververmoeid raakt. Slaapsignalen zijn onder andere:
- Wrijven in de oogjes
- Friemelen aan de oortjes
- Rode wangen of oortjes
- Geen zin meer hebben om te spelen
- Zeuren of heel druk zijn
Na verloop van tijd herken je de signalen van je eigen kind en weet je wanneer het slaaptijd is of wanneer je baby hongerig is.
Tip 2: creëer een veilige slaapomgeving
Een baby moet zich veilig voelen om goed te kunnen slapen. Zorg daarom voor een donkere, stille en koele slaapkamer voor de nacht. De temperatuur in de kamer is ideaal zo rond de 18 graden Celsius. Tot de leeftijd van 1 jaar en zeker tot de baby 6 maanden is, slaapt je baby bij voorkeur, in een eigen bedje, bij je op de slaapkamer. Zo kan je horen, zien en voelen of alles goed gaat.
Dit betekent niet dat je een baby overdag in een duistere slaapkamer hoeft te leggen. Een relatief rustige ruimte, in de buurt van toezicht, en een comfortabel bedje om ongestoord te kunnen slapen volstaan. Zo leren ze ook het verschil tussen dag en nacht langzaamaan herkennen. Want uiteindelijk leren we ze om zich rustig aan te passen aan een circadiaans slaapritme. Net zoals wij volwassenen slapen ze dan in een ritme van dag en nacht.
Vermijd het gebruik van kussens, knuffels of speelgoed in het bedje en vermijd het slapen in een speelbox. Dit kan potentieel gevaarlijk zijn voor je baby. Een kussen heeft je baby niet nodig! Om oververhitting en verstikking te vermijden, gebruik je best geen donsdekentje. Leg je baby vanaf de eerste dag op de rug te slapen, tenzij je dokter anders voorschrijft. Een slaapzak helpt om de rugligging aan te houden.
Buiklig wordt sterk afgeraden. Dat heeft alles te maken met het verhoogde risico op wiegendood omdat de ademhaling belemmerd kan worden en er meer kans is op oververhitting of warmtestuwing. Ga daarom regelmatig eens kijken wanneer je baby slaapt overdag of in de avond, wanneer je zelf nog niet slaapt. Zo kan je even controleren of alles goed gaat.
Tip 3: zorg voor een vast slaapritueel
Een vast slaapritueel helpt je baby om in slaap te vallen. Zo leert je baby dat het tijd is om te slapen. Het ritueel werkt rustgevend en zorgt voor voorbereiding op slapen. Een eenvoudig ritueel kan bestaan uit een badje, even knuffelen, een verhaaltje of een slaapliedje. Je voelt zelf wat past en je zal merken dat je er zelf ook even je rust in vinden kan.
Als je dit slaapritueel vanaf de babytijd toepast, leert een kind ook als peuter of kleuter gemakkelijk dat het slaaptijd en tijd voor rust is. Doe het samen of wissel regelmatig eens af. Zo leert je baby dat het ritueel niet vasthangt aan mama of papa.
Tip 4: je baby slaapt ook als het rumoerig is
Zeker overdag hoeft je huis niet in stilte gehuld te zijn. Overdag is er nu eenmaal meer geluid. Je baby slaapt hier gewoon doorheen. Sterker nog, er zijn bepaalde ASMR geluiden, zoals ‘white noise’ die je baby zelfs aangenaam vindt. White noise is een constante ruis die baby’s ontspannend vinden. Er is geen sluitend wetenschappelijk bewijs, maar het zou je baby helpen om in slaap te vallen of om terug in slaap te vallen als hij ’s nachts wakker wordt.
Tip 5: laat je baby zelfstandig in slaap vallen
Het is belangrijk om je baby te leren om zelfstandig in slaap te vallen. Leg je baby daarom in bed als hij nog slaperig is, maar nog niet helemaal slaapt. Merk je dat je baby slaperig of moe is, wacht dan niet te lang.
Als je baby ’s nachts wakker wordt, wacht dan even om te zien of hij zelf weer in slaap valt. Omdat baby’s zo gefragmenteerd slapen, vallen ze vaak ook weer in slaap. Uiteraard kunnen ze ook honger hebben, veel emoties doormaken, een groeisprongetje beleven of ziek zijn. Je herkent als ouders na verloop van tijd de signalen die het slaapritme van je baby, al dan niet tijdelijk, in de war kunnen sturen. Let extra op als je baby ziek is of zich anders gedraagt dan normaal.
Zeker als er grote veranderingen optreden, moet je baby vaak echt wel even wennen. Voor ons ogenschijnlijk eenvoudige situaties zoals een verhuis, een vakantie of de eerste dagen in de kindercrèche, kunnen behoorlijk wat prikkels opwekken bij je baby. Dit heeft soms invloed op het slaappatroon. Tijd nemen om je kleine mensje te laten wennen zorgt voor minder stress in deze situaties.
Hoe krijg je een oververmoeide baby in slaap?
Een oververmoeide baby is vaak overprikkeld en de stress die dat veroorzaakt maakt dat je baby niet goed kan slapen. Zeker als er grote veranderingen optreden, moet je baby vaak echt wel even wennen. Voor ons ogenschijnlijk eenvoudige situaties zoals een verhuis, een vakantie of de eerste dagen in de kindercrèche, kunnen behoorlijk wat prikkels opwekken bij je baby. Dit heeft soms invloed op het slaappatroon. Tijd nemen om je kleine mensje te laten wennen zorgt voor minder stress in deze situaties.
Blijf zelf ook gewoon kalm, nog meer stress helpt niet. Kort het slaapritueel in en zorg dat je baby snel en rustig in bed beland. Een donkere stille kamer is aangewezen. Jouw nabijheid, in een slaapzak of even rustig wiegen kan soms helpen. Leg je baby daarna rustig in bed.
Is je baby vaak oververmoeid of overprikkeld en zijn er geen grote veranderingen gekend? Bespreek dat dan zeker met je huisarts of bij het consultatiebureau.
Hoeveel slaap is eigenlijk normaal voor een baby?
Een baby tot 6 à 8 weken heeft gemiddeld om de 2 tot 3 uur voeding nodig, maar ze kunnen soms tot al wel 6 uur aan één stuk doorslapen. Vanaf 6 weken leren baby’s de biologische klok kennen. Daardoor zullen meer dan de helft van de baby’s van 6 maanden, volgens Kind en Gezin, al 6 tot 8 uur in een stuk slapen en vooral ’s nachts.
Vanaf de leeftijd van ongeveer 1 jaar merk je dat de slaaptijd tijdens de nacht echt toeneemt. Uiteraard volgen er overdag nog dutjes. Naarmate de leeftijd vordert, tot een jaar of drie, evalueert dat langzaam tot een middagdutje van 1 of 2 uurtjes.
Is het erg als een baby weinig slaapt?
Help! Plots is het even anders en slaapt mijn baby duidelijk slechter… Dat kan! We noemen deze periode een slaapregressie. Deze periode wordt gelinkt aan het leren van een nieuwe motorische vaardigheid. Een sprongetje kan ook tijdelijk slechter slapen veroorzaken, maar is meer gelinkt aan mentale processen.
Baby’s kennen ook kortere slaapcycli dan volwassenen. Ze rijgen eigenlijk kortere slaapjes aan elkaar. Gemiddeld is een slaapcyclus voor een baby ca. 45 minuten. Daarna worden ze even wakker en vallen ze weer in slaap. Als je baby tijdelijk wat minder slaapt en je biedt meer dan voldoende slaaptijd dan zal de slaap vanzelf weer regelmatiger worden. Zo leren ze langzaamaan om te slapen in deze wondere wereld.
Waarom vecht een baby tegen slaap?
Een baby ontwikkelt zijn of haar slaap dagelijks. Baby’s hebben nog geen slaapritme en vallen in slaap wanneer ze moe zijn. Wanneer een baby oververmoeid raakt, zal hij lijken te vechten tegen slaap, waarna hij alsnog in slaap valt.
Hoe krijg je een huilende baby in slaap?
Om een huilende baby in slaap te krijgen, is het zaak jouw baby weer rustig te maken. Vaak lukt dit door hem even vast te houden en te troosten. Hierna het slaapritueel wederom herhalen zorgt voor de ontwikkeling van het slaappatroon.
Wat doen als baby niet wil slapen – conclusie
Hou er rekening mee dat het even kan duren voordat je baby aan een nieuwe routine gewend is. Als ouders probeer je je kindje te leren slapen en dat is een proces dat lang duurt en met vallen en opstaan verloopt. Zorg in de tussentijd goed voor jezelf en probeer onderling ook af te spreken. Zo staat niet een van jullie er alleen voor. En geniet van de rust wanneer je baby overdag slaapt. Als je kan, neem dan ook even wat extra slaap.
Hier zijn enkele aanvullende tips die je kunnen helpen:
- Zorg ervoor dat je baby voldoende eet en drinkt voordat hij naar bed gaat.
- Zorg voor een rustige sfeer voordat je baby naar bed gaat.
- Vermijd het gebruik van elektronische apparaten in de buurt van je baby’s bed.
- Als je baby moeite heeft om in slaap te vallen, kun je hem een rustige massage geven of zachtjes zingen.
Heb je alles wat je hebt gelezen al rustig uitgeprobeerd en merk je dat je baby nog steeds veel moeite heeft om in slaap te vallen, dan kun je overwegen om professionele hulp in te schakelen.
Nuttige links voor jonge ouders over slapen bij baby’s:
- Nederland: Opvoeden
- België Kind en Gezin
- The Discontented Little Baby book, Dr. Pamela Douglas (nu ook in het Nederlands via vakbladvroeg.nl, met een voorwoord van Marilene de Zeeuw en Maartje Luijk)
