Is het beter met of zonder kussen te slapen?

Misschien heb je het jezelf wel eens afgevraagd als je alweer een nacht hebt geworsteld met je hoofdkussen. Het antwoord op de vraag of het beter is om met of zonder hoofdkussen te slapen hangt af van een aantal factoren, waaronder je slaaphouding, eventuele rug- of nekpijn en je persoonlijke voorkeur.

In dit artikel zetten we de voor- en nadelen van slapen zonder kussen voor je op een rij.

Kan ik slapen zonder kussen?

Slapen zonder kussen kun je gewoon doen zonder dat je risico loopt op gezondheidsklachten. Misschien zit je door omstandigheden een nachtje zonder, of heb je juist slaapproblemen in je trouwe bed en worstel je met je kussen. Slapen zonder kussen is veilig en kan soms zelfs slaapproblemen verminderen.

4 voordelen van slapen zonder kussen

Het kan zo zijn dat je last hebt van problemen die je kunt oplossen door zonder kussen te slapen. Het kan soms nek- of rugpijn verminderen of helemaal wegnemen. Wil je genieten van de voordelen van slapen zonder kussen? Probeer het dan een nachtje uit. De voordelen zijn:

1. Vermindering van nek- en rugpijn: Als je met je hoofd op een kussen slaapt, kan dit ervoor zorgen dat je nek en rug in een onnatuurlijke positie komen te liggen. Dit kan leiden tot nek- en rugpijn. Slapen zonder hoofdkussen kan je nek en rug in een natuurlijke positie brengen, wat kan helpen bij het verminderen van nek- en rugpijn.
2. Minder ademhalingsproblemen:  Snurken en slaapapneu kunnen in sommige gevallen verbeteren door het ontbreken van een kussen omdat de luchtwegen beter worden opengehouden.
3. Verbeterde bloedcirculatie: Slapen zonder kussen kan de bloedcirculatie verbeteren, vooral rond de nek en het hoofd. Dit kan leiden tot een betere gezondheid van de huid, het haar en de hersenen.
4. Beter voor buikslapers:  Hoewel slapen op je buik over het algemeen als ‘minder gezond’ wordt bestempeld, zijn er wel degelijk mensen die hun hele leven niets anders willen. Omdat je hals behoorlijk vreemd gepositioneerd staat ten opzichte van je torso, worden de nekspieren echt wel op de proef gesteld. Een heel laag en dun kussen of helemaal geen hoofdkussen is dan vaak veel beter, omdat je hoofd ten opzichte van je wervelkolom meer in balans komt als je op je buik slaapt.

Tijdens de slaap ben je helemaal ontspannen en verdwijnt er ook heel wat spanning van onder meer je nekspieren. Zo valt je hoofd naar voren, opzij of naar achteren en dat zorgt automatisch voor meer belasting.

Het kan het voorkomen dat je wakker wordt met een stijve rug, pijnlijke schouders of geïrriteerde nekspieren. Slaap je het liefst met kussen? Lees dan: “Welk kussen biedt de beste ondersteuning“?

3 nadelen van slapen zonder kussen

Als het slapen zonder kussen alleen maar voordelen zou hebben, zou natuurlijk niemand nog met een hoofdkussen slapen. Als je een nachtje probeert te slapen zonder hoofdkussen, houd dan rekening met de volgende punten:

1. Ongemakkelijk liggen: Slapen zonder kussen kan oncomfortabel zijn, vooral als je gewend bent om met een kussen in zijlig te slapen. Je schoudergewrichten en je nek kunnen stijf aanvoelen na het ontwaken.
2. Gevoeligheid voor drukpunten: Slapen zonder kussen kan ertoe leiden dat er meer druk komt te staan op bepaalde delen van het lichaam, zoals het gezicht, de schouders, de hals en de armen. Dit kan gevoelig of pijnlijk zijn en je vingers of arm kunnen gaan tintelen.
3. Te weinig steun: Omdat de hals- en schouderzone niet extra ondersteund worden, kun je stijfheid en pijn ervaren als je wakker wordt.

Let hier op als je gaat slapen zonder kussen

Het is belangrijk om eerst te experimenteren om te zien of slapen zonder kussen voor jou geschikt is. Begin met een paar nachtjes zonder kussen te slapen en kijk hoe je je voelt. Als je nek- of rugpijn krijgt of als je je ongemakkelijk voelt, stop dan met slapen zonder kussen of neem een tussenstap met een opgerolde handdoek of een dunner hoofdkussen.

Ben je overtuigd? Dan is het belangrijk om een goede slaaphouding aan te nemen om in slaap te vallen. Als je op je rug slaapt, zorg er dan voor dat je hoofd en nek in een neutrale positie blijven liggen.

Als je op je zij slaapt, zorg er dan voor dat je knieën en heupen lichtjes gebogen zijn en dat je schouders ontspannen zijn. Als je ook je ligcomfort nog kan aanpassen, kies dan voor een iets soepeler matras.

Als je rug- of nekpijn hebt, is het belangrijk om met je huisarts te praten voordat je verder zonder kussen gaat slapen.

Tips voor het slapen zonder hoofdkussen

Niet iedereen is gewend om zonder kussen te slapen. Het kan daarom ook zo zijn dat je je erg buiten je comfortzone voelt, letterlijk. Luister dus vooral goed naar je eigen lichaam.

Hier zijn nog enkele tips als je besluit om zonder kussen te gaan slapen:

• Begin met een paar nachtjes zonder kussen te slapen en kijk hoe je je voelt.
• Probeer een dun kussen of handdoek als het oncomfortabel is.
• Als het ongemakkelijk blijft, stop dan met slapen zonder kussen.
• Als je rug- of nekpijn krijgt, stop dan met slapen zonder kussen en praat met je arts.
• Zorg ervoor dat je een goede slaaphouding aanneemt.

Is het beter om met of zonder kussen te slapen?

We vinden het bij MindTheBed belangrijk om je goed te informeren. Slaapwetenschappers in de wereld zijn echter niet eenduidig over de vraag of het goed is om zonder kussen te slapen. Er zijn enkele studies* die aantonen dat slapen zonder kussen kan helpen bij het verminderen van nek- en rugpijn.

Een studie uit 2017, gepubliceerd in het tijdschrift “Sleep Medicine”, vond dat mensen die zonder kussen sliepen minder nekpijn hadden dan mensen die met een kussen sliepen. Een andere studie, gepubliceerd in het tijdschrift “Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics”, concludeerde dat slapen zonder kussen kan helpen bij het verbeteren van de houding van de nek.

Andere studies hebben echter geen significante voordelen gevonden voor slapen zonder kussen. Een studie uit 2018, gepubliceerd in het tijdschrift “Sleep”, vond geen verschil in nekpijn tussen mensen die met een kussen sliepen en mensen die zonder kussen sliepen.

Een andere studie, gepubliceerd in het tijdschrift “Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy”, zag geen verschil in de houding van de nek tussen mensen die met een kussen sliepen en mensen die zonder kussen sliepen.

Of het slapen zonder kussen ook echt voordelen voor je heeft, hangt dus volledig af van je eigen situatie. Het is daarom ook aan te raden om het gewoon een keertje te proberen, als je een verbetering van je slaap wenst.

Soorten kussens en hun functies

Blijf je toch bij je hoofdkussen? Het is belangrijk om het juiste kussen te kiezen. Zo verzeker je dat je goed slaapt en er geen langdurige klachten ontstaan. In deze eenvoudige tabel zie je welk kussen het beste is voor jou. Houd er wel rekening mee dat de hardheid van je matras ook impact heeft. Hardere matrassen laten minder ruimte voor je schouders, dus kies je vaak een dikker kussen. Kies de hardheid van je matras dus wijs. Lees meer in dit artikel: “welke matras hardheid bij welk gewicht“. Vaak belanden mensen die te hard slapen in een buiklighouding tijdens de nacht omdat er te weinig ruimte is voor hun schouders en heupen. Dat is niet logisch. Wanneer ze hun matras afstemmen op hun lichaamsbouw en gewicht, komt die ruimte er vaak wel. En vaak slapen deze mensen dan weer prima en zonder lage rugpijn op een zachter matras.

Slaaptype	Geschikt kussen
Zijslaper	Gemiddeld hard kussen, niet te zacht
Buikslaper	Geen kussen of zacht en dun kussen
Rugslaper	Zachter kussen, dun of gemiddeld dik

Conclusie

Slapen zonder hoofdkussen is niet schadelijk of slecht voor je. Als je overweegt om zonder kussen te gaan slapen, is het belangrijk om eerst te testen of het voor jou werkt. Slapen zonder kussen kan rug- en nekpijn voorkomen. Vooral als buikslaper heb je een voordeel omdat je hals minder belast wordt. 

Is het beter met of zonder kussen slapen: meestgestelde vragen

* De verschillende studies voor je opgesomd:

Studies die aantonen dat slapen zonder kussen kan helpen bij het verminderen van nek- en rugpijn:

• Sleep Medicine (2017): “The Effect of Pillow Use on Neck Pain and Sleep Quality in Adults with Chronic Neck Pain”
• Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics (2013): “The Effects of Pillow Use on Cervical Posture and Pain in Healthy Adults”

Studies die geen significante voordelen vonden: 

• Sleep (2018): “The Effect of Pillow Use on Neck Pain in Adults”
• Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy (2019): “The Effect of Pillow Use on Cervical Posture in Healthy Adults”

Overige bronnen:

• National Sleep Foundation: “Sleeping Without a Pillow”
• Sleep Health Foundation: “The Pillow Conundrum”
• American Academy of Orthopaedic Surgeons: “The Right Pillow for You”