Slaap je niet lekker? Word je vaak wakker, val je moeilijk in slaap of slaap je niet lang genoeg? Er kunnen heel veel redenen zijn, maar het is belangrijk om je slaapprobleem op te lossen. Hoe weet je dat je slecht slaapt? In deze blog lees je meer over slecht slapen, feiten en fabels, en hoe je beter kunt slapen!
Wat is ‘slecht slapen’?
Als je je aangetrokken voelt tot deze titel, slaap je waarschijnlijk niet lekker. Hier kunnen heel wat redenen voor zijn. Tijdelijk even minder goed slapen is trouwens heel normaal. Vaak lost de situatie zich vanzelf weer op.
Slecht slapen kan onder andere zijn:
- Te kort slapen
- ‘s Nachts wakker worden
- Onrustig slapen
- Moeilijk in slaap vallen
- Moeite met opstaan
- Te lang slapen
Laat je zeker niet te veel (mis)leiden door de talrijke slaapregistratie-apps of -apparaten. Het is niet de bedoeling om na iedere nacht je slaap in detail te bekijken. Te veel aandacht voor je slaap kan zelfs leiden tot een slechtere slaap.
Word je iedere dag geconfronteerd met slecht slapen, zet dan zeker de stap naar hulp. Je huisdokter kan de ideale brug naar professionele hulp zijn. Laat je echter niet verleiden tot slaapmedicatie als eerste oplossing. Slaapmedicatie is bedoeld als een tijdelijke noodoplossing omdat het onderliggende slaapprobleem (meestal) niet wordt aangepakt.
De meeste tips en suggesties beginnen met het creëren van de juiste slaapomgeving. Een containerbegrip dat vele slaapfactoren omvat zoals de impact van licht, geluid, kleuren, geuren, temperatuur, hygiëne en verluchting.
Waarom slaap ik slecht?
Het aantal mensen dat aangeeft slecht te slapen, ligt schrikbarend hoog. Net zoals het aantal mensen dat dagelijks slaapmedicatie neemt. Onze huidige leefwereld is op vele vlakken soms ontwricht, maar dat we zo ver wegglijden en zelfs onze nachtrust eraan gaat … dat roept vragen op.
Slaap zou een vanzelfsprekend gegeven moeten zijn. Na een bezige dag ben je normaal moe en je biologische ritme zorgt voor rust als je moe bent en maakt je fit als je weer aan de nieuwe dag begint. Er zijn vele redenen waarom we die basiselementen soms verliezen.
Benieuwd naar de beste manieren om je slaap te verbeteren? Hieronder lees je meer over de oorzaken van slecht slapen en mogelijke oplossingen.
Hoe weet je dat je slecht slaapt? Stap 1: De basics van een betere slaap
Heel wat onderzoeken tonen aan dat slaapproblemen mogelijk worden veroorzaakt door de omgeving en het bed. Het oplossen van deze problemen kan een wereld van verschil maken om je slaap te verbeteren.
De volgende verbeteringen kunnen een grote impact hebben op je slaap:
- Beter verduisteren van je slaapkamer
- Goed verluchten van de slaapruimte
- Regelmatiger verversen van de lakens
- Plaatsen van planten in de buurt van je bed
Hoe weet je dat je slecht slaapt? Stap 2: Bereid je slaap voor!
Wat je eet en drinkt in de uren voor je gaat slapen, heeft een duidelijk effect op je slaap. Te laat eten of te laat koffiedrinken kan leiden tot een verstoorde slaap. Ook andere cafeïnehoudende dranken of alcohol houden sommigen onder ons klaarwakker.
Zit je lichaam nog vol stress omdat je tot vlak voor het slapengaan hebt gewerkt? Of pompt de adrenaline nog door je lijf na die superspannende film of inspannende squashpartij? Pas wanneer je volledig ontspannen bent, is het tijd om je bed op te zoeken.
De impact op je alertheid is enorm verschillend. Als je alert bent, is je lichaam niet klaar om te slapen en zal je ook maar heel langzaam de slaap vatten. Bereid je slaap voor, maak even tijd voor rust en ontspanning. Wanneer je merkt dat je moe wordt, is het tijd om naar bed te gaan.
Hoe weet je dat je slecht slaapt? Stap 3: Besteed aandacht aan je slaapcomfort
Het is best bijzonder dat we voor een hele tijd in een bed kruipen, iedere nacht opnieuw. Dus besteed je best ook aandacht aan dat bed. Daarom is het belangrijk om het juiste bed en matras te hebben.
Zijn de bodem en de matras op elkaar afgestemd? Krijg je voldoende ondersteuning van je slaapsysteem en je hoofdkussen? Is je beddengoed fris en aangepast aan de temperatuur van je slaapkamer en je eigen lichaamstemperatuur?
Kortom ‘Mind the bed’! Net als alle andere elementen speelt ook de kwaliteit van je bed en de zorg die je ervoor draagt, een belangrijke rol om goed te slapen. Een investering in een beter slaapcomfort kan een wereld van verschil maken.
Hoelang moet ik slapen?
Hoelang je per nacht moet slapen, hangt van je leeftijd af. Dit verschilt ook per persoon. Minder slapen dan gemiddeld is uiteraard niet goed. Maar ook te lang slapen kan negatieve gevolgen hebben zoals vermoeidheid en hoofdpijn.
| Leeftijd | Uren slaap per nacht |
| 3 tot 6 jaar | 10 tot 13 uur per nacht |
| 6 tot 12 jaar | 9 tot 12 uur per nacht |
| 12 tot 18 jaar | 8 tot 10 uur per nacht |
| Volwassenen | 7 tot 8 uur per nacht |
Slaap je niet voldoende per nacht? Dan is het tijd om aanpassingen te maken aan je ritme. Ook het aanpassen van je slaapomgeving of je bed kan ervoor zorgen dat je beter slaapt.
Wat zijn de gevolgen van slecht slapen?
Slecht slapen heeft gevolgen voor je gezondheid. Zo kun je op korte termijn last krijgen van vermoeidheid, verminderde concentratie en hoofdpijn. Door een slecht bed of onrustig slapen kunnen ook rug- en nekklachten ontstaan.
Op lange termijn kan slecht slapen nog meer gevolgen hebben, zoals gedragsproblemen, stress en zelfs overgewicht. Daarom is het zo belangrijk om je slaapproblemen aan te pakken.
Nog steeds slaap ik slecht …
Mensen met een (chronisch) slaapprobleem herkennen al deze onderwerpen en hebben ze vaak al zeer uitgebreid bestudeerd. En toch lukt het niet om te genieten van een gezonde nachtrust.
De Nederlander Eus van Someren van het Nederlands Herseninstituut onderzoekt sinds vele jaren de impact van o.a. hyperarousal bij mensen die lijden aan chronische slapeloosheid. Hyperarousal is een bijzondere vorm van hoge en quasi permanente alertheid, ook tijdens de slaaptijd.
Lees ook: “Helpt een verzwaringsdeken om beter te slapen?“
Het aanmaken van noradrenaline
Dr. Van Someren geeft aan dat de mogelijke verklaring zich in het menselijke brein kan bevinden en heeft het over de signaalstof noradrenaline en de invloed van deze stof op het verwerken van emoties. Tijdens de remslaap worden allerlei emotionele ervaringen van overdag verwerkt.
Om dit verwerkingsproces mogelijk te maken, dienen de verbindingen in je brein ‘vrij’ te zijn. Noradrenaline doet het tegenovergestelde en versterkt verbindingen. Daarom hoort die stof tijdens de nacht niet aanwezig te zijn in je brein.
Dr. Van Someren denkt dat bij mensen met chronische slaapproblemen net de aanwezigheid van noradrenaline in het brein tijdens de slaap de oorzaak kan zijn van de permanente staat van waakzaamheid.
De aan-uitknop die tijdens de slaap op ‘uit’ hoort te staan, knippert als het ware voortdurend. En daardoor blijf je mogelijk wakker volgens Dr. Van Someren. Ook Amerikaans onderzoek naar mensen die lijden aan zogenaamd PTSS (posttraumatische stressstoornis), wijst in die richting.
Onderliggende oorzaken
Bij mensen die geconfronteerd werden met zware traumatische ervaringen en lijden aan PTSS, blijkt de remslaap te worden verstoord door de overmatige aanwezigheid van noradrenaline. Wanneer deze stof sterk verminderd wordt, zijn er duidelijk aanwijsbare verbeteringen in de remslaap en in de emotionele verwerking van de trauma’s.
Als je graag leest, raden we je zeker het boek ‘Slaap vatten’ van Bregje Hofstede aan. Dit interessante en mooi geschreven boek werd uitgegeven door Das Mag uitgevers in februari 2021. Zij schrijft over haar eigen zoektocht naar oplossingen voor chronische slaapproblemen waarmee ze zelf werd geconfronteerd.
Conclusie
Slecht slapen is een veelvoorkomend probleem. Vermijd regelmatig gebruik van slaapmedicatie. Je kunt beter aanpassingen maken aan je omgeving en ritme. Een goede slaap is belangrijk voor een goede gezondheid. Houden de slaapproblemen aan? Raadpleeg dan je huisarts.
Hoe weet je dat je slecht slaapt: meestgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van slecht slapen?
Op korte termijn heb je last van vermoeidheid, concentratieverlies en hoofdpijn. Langdurige gevolgen zijn stress en overgewicht.
Wat merk je van te weinig slaap?
Wanneer je vermoeid wakker wordt en gedurende de dag moe bent, krijg je problemen met je concentratie. Dit zijn duidelijke indicaties dat je niet voldoende slaap of slaap van slechte kwaliteit hebt gehad.
Is vijf uur slaap voldoende?
Een gemiddelde volwassene heeft 7 tot 8 uur slaap per nacht nodig. Vijf uur slaap is het absolute minimum, en is geen gezonde slaapduur om langdurig aan te houden.
