Slaap je niet lekker? Wordt je vaak wakker, kom je moeilijk in slaap, of slaap je niet lang genoeg? Er kunnen heel veel redenen zijn, maar het is belangrijk om het op te lossen. Hoe weet je dat je slecht slaapt? In deze blog lees je meer informatie over slecht slapen, de feiten en fabels, en hoe je beter kunt slapen!
Wat is nou ‘slecht slapen’?
Als je je aangetrokken voelt tot deze titel slaap je waarschijnlijk niet lekker. Hier kunnen heel wat redenen voor zijn. Tijdelijk even minder goed slapen is trouwens heel normaal. Vaak lost de situatie zich snel weer op.
Slecht slapen kan onder andere zijn:
- Te kort slapen
- ‘s Nachts wakker worden
- Onrustig slapen
- Moeilijk in slaap vallen
- Moeite met opstaan
- Te lang slapen
Laat je zeker niet te veel (mis)leiden door de talrijke slaapregistratie-apps of apparaten. Het is niet de bedoeling om na iedere nacht je slaap in detail te bekijken. Te veel aandacht voor je slaap kan zelfs leiden tot een slechtere slaap.
Word je iedere dag geconfronteerd met slecht slapen, neem dan zeker de stap naar hulp. Je huisdokter kan de ideale brug naar professionele hulp zijn, echter: Laat je niet verleiden tot slaapmedicatie als eerste oplossing. Want dat is echt bedoeld als een tijdelijke noodoplossing. Het vaak onderliggende slaapprobleem wordt (meestal) er niet mee aangepakt.
De meeste tips en suggesties beginnen met het creëren van de juiste slaapomgeving. Een containerbegrip dat de hele slaapomgeving omvat zoals ook bijvoorbeeld: de impact van licht, geluid, kleuren, geuren, temperatuur, hygiëne en verluchting.
Waarom slaap ik slecht?
Het aantal mensen dat aangeeft slecht te slapen is schrikbarend hoog. Net zoals het aantal mensen dat dagelijks slaapmedicatie neemt. Onze huidige leefwereld is op vele vlakken soms ontwricht, maar dat we zo ver wegglijden en zelfs onze nachtrust eraan gaat… dat roept vragen op.
Slaap zou een vanzelfsprekend gegeven moeten zijn. Na een bezige dag ben je normaal moe en je biologische ritme zorgt voor rust als je moe bent en maakt je fit als je weer aan de nieuwe dag kan beginnen. Er zijn vele redenen waarom we die basiselementen soms verliezen.
Benieuwd naar de beste manieren om je slaap te verbeteren? Hieronder praten we verder over de redenen dat je mogelijk slecht slaapt, en hoe je ze op kunt lossen.
Hoe weet je dat je slecht slaapt stap 1: De basics van een betere slaap
Heel wat onderzoeken tonen aan dat problemen met slapen kunnen liggen bij de omgeving en het bed. Het oplossen van deze problemen kan een wereld van verschil maken om je slaap te verbeteren.
De volgende verbeteringen kunnen een grote impact hebben op je slaap:
- Beter verduisteren van je slaapkamer
- Goed verluchten van de slaapruimte
- Regelmatiger verversen van de lakens
- Plaatsen van planten in de buurt van je bed
Hoe weet je dat je slecht slaapt stap 2: Bereid je slaap voor!
Wat je eet en drinkt in de uren voor je gaat slapen heeft een duidelijk effect op je slaap. Te laat eten of te laat koffie drinken kan leiden tot een verstoorde slaap. Ook andere cafeïnehoudende dranken of alcohol houden sommigen onder ons klaarwakker.
Zit je lichaam nog vol stress omdat je tot kort voor het slapengaan nog hebt gewerkt? Of pompt de adrenaline nog door je lijf na die super spannende film of inspannende squash partij? Pas wanneer je volledig ontspannen bent, is het tijd om je bed op te zoeken.
De impact op je alertheid is enorm verschillend, want als je alert bent, is je lichaam niet klaar om te slapen en zal je ook maar heel langzaam de slaap vatten. Bereid je slaap voor, maak even tijd voor rust en ontspanning. Wanneer je merkt dat je moe wordt, is het tijd om naar bed te gaan.
Hoe weet je dat je slechts slaapt stap 3: Besteed aandacht aan je slaapcomfort
Hoe weet je dat je slecht slaapt? Het is bijzonder, maar we kruipen voor een hele tijd in een bed, iedere nacht opnieuw. Dus besteed je best ook aandacht aan dat bed. Daarom is het belangrijk om het juiste bed en matras te hebben.
Zijn de bodem en de matras op elkaar afgestemd? Krijg je voldoende ondersteuning van je slaapsysteem en je hoofdkussen? Is je beddengoed fris en aangepast aan de temperatuur van je slaapkamer en je eigen lichaamstemperatuur?
Kortom ‘Mind the bed’! Net als alle andere elementen speelt ook de kwaliteit van je bed en de zorg die je er voor draagt een belangrijke rol om goed te slapen. Een investering in een beter slaapcomfort kan een wereld van verschil maken.
Hoe lang moet ik slapen?
Hoe lang je per nacht moet slapen, hangt van je leeftijd af. Het kan ook verschillen per persoon, hoe lang je nodig hebt per nacht. Minder slapen dan gemiddeld is uiteraard niet goed. Maar ook te lang slapen kan negatieve gevolgen hebben zoals vermoeidheid en hoofdpijn.
| Leeftijd | Uren slaap per nacht |
| 3 tot 6 jaar | 10 tot 13 uur per nacht |
| 6 tot 12 jaar | 9 tot 12 uur per nacht |
| 12 tot 18 jaar | 8 tot 10 uur per nacht |
| Volwassenen | 7 tot 8 uur per nacht |
Slaap je niet voldoende per nacht? Dan is het tijd om aanpassingen te maken aan je ritme. Het aanpassen van je slaapomgeving, of bed, kan er ook voor zorgen dat je beter slaapt.
Wat zijn de gevolgen van slecht slapen?
Slecht slapen heeft gevolgen voor je gezondheid. Zo kun je op korte termijn last krijgen van vermoeidheid, moeite met concentratie, en hoofdpijn. Van een slecht bed of onrustig slapen kun je ook last krijgen van je rug of je nek.
Op lange termijn kan slecht slapen nog meer gevolgen hebben, zoals gedragsproblemen, stress, en zelfs overgewicht. Het is daarom belangrijk om je slaapproblemen op te lossen.
Nog steeds slaap ik slecht…
Mensen met een (chronisch) slaapprobleem herkennen al deze onderwerpen en hebben ze vaak al zeer uitgebreid bestudeerd. En toch lukt het niet om te genieten van een gezonde nachtrust.
De Nederlander Eus van Someren van het Nederlands Herseninstituut onderzoekt sinds vele jaren de impact van o.a. hyperarousal bij mensen die lijden aan chronische slapeloosheid. Hyperarousal kan je uitleggen als een bijzondere vorm van hoge en quasi permanente alertheid, ook tijdens de slaaptijd.
Lees ook: “Helpt een verzwaringsdeken om beter te slapen?“
Het aanmaken van Noradrenaline
Hij geeft aan dat de mogelijke verklaring zich in het menselijke brein kan bevinden en heeft het over de signaalstof noradrenaline en de invloed van deze stof op het verwerken van emoties. Tijdens de zgn. REM slaap, worden heel wat emoties verwerkt en worden bijvoorbeeld emotionele ervaringen van overdag verwerkt.
Om het verwerken mogelijk te maken dienen de verbindingen in je brein ‘vrij’ te zijn. Noradrenaline doet het tegenovergestelde en versterkt verbindingen, daarom hoort die stof tijdens de nacht niet aanwezig te zijn in je brein.
Dr. Van Someren denkt dat bij mensen met chronische slaapproblemen net de aanwezigheid van noradrenaline in het brein tijdens de slaap de oorzaak kan zijn de permanente staat van waakzaamheid.
De aan/uit knop die tijdens de slaap op “uit” hoort te staan knippert als het ware de hele tijd op en neer. En daardoor blijf je mogelijk wakker volgens Dr. Van Someren. Ook Amerikaans onderzoek naar mensen die lijden aan zogenaamd PTSS (posttraumatische stressstoornis) wijst in die richting.
Onderliggende oorzaken
Bij mensen die geconfronteerd werden met zware traumatische ervaringen en leiden aan PTSS blijkt de REM slaap te worden verstoord door de overmatige aanwezigheid van noradrenaline. Wanneer deze sterk verminderd kan worden blijken er duidelijk aanwijsbare verbeteringen in REM slaap en in het emotioneel verwerken van de trauma’s op te treden.
Als je graag leest raden we je zeker het boek ‘Slaap vatten’ van Bregje Hofstede aan, dit interessante en mooi geschreven boek werd uitgegeven bij Das Mag uitgevers in februari 2021. Zij schrijft over haar eigen zoektocht naar oplossingen om om te gaan met chronische slaapproblemen waarmee ze zelf werd geconfronteerd.
Conclusie
Slecht slapen is een veel voorkomend probleem. Voorkom het regelmatig gebruik van slaapmedicatie. Je kunt beter aanpassingen maken aan je omgeving en ritme. Een goede slaap is belangrijk voor een goede gezondheid. Langdurige problemen? Raadpleeg dan je huisarts.
Hoe weet je dat je slecht slaapt: Meest gestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van slecht slapen?
Op korte termijn heb je last van vermoeidheid, concentratieverlies en hoofdpijn. Langdurige gevolgen zijn stress en overgewicht.
Wat merk je van te weinig slaap?
Wanneer je vermoeid wakker wordt en gedurende de dag moe bent krijg je problemen met concentreren. Dit zijn duidelijke indicaties dat je niet voldoende, of slechte kwaliteit, slaap hebt gehad.
Is 5 uur slaap voldoende?
Een gemiddelde volwassene heeft 7 tot 8 uur slaap per nacht nodig. 5 uur slaap is het absolute minimum, en is geen gezonde slaapduur om langdurig aan te houden.
