In onze zoektocht naar een zalige nachtrust en een bloeiende relatie, stuiten we vaak op een intrigerende vraag: is samen slapen met je partner altijd de beste keuze? Hoewel het delen van een bed vaak wordt gezien als het toppunt van romantiek, onthullen recente trends een andere realiteit. Steeds meer koppels kiezen bewust om niet samen in bed te liggen en gaan alleen slapen. Een keuze die misschien wel de sleutel tot een gelukkiger relatie en betere slaap kan zijn.
Op 20 maart 2024 kwam het onderwerp aan bod tijdens het VRT Radio 2 programma Ann & Daan. Wil je meeluisteren?
Terug naar de roots: apart slapen doorheen de geschiedenis
Het beeld van koppels die knus samen slapen is eigenlijk een vrij recent fenomeen. In historische tijden, zoals in het oude Rome, was apart slapen de norm voor de elite. Het delen van een bed was toen beperkt tot intieme momenten. De adel en aristocratie, in grote paleizen en kastelen met ontelbare slaapkamers, hadden het natuurlijk gemakkelijk om solo te slapen. Met de industriële revolutie en de verhuizing naar kleinere stedelijke woningen veranderde er veel, met alle voor- en nadelen. Er werd steeds meer gekozen om te slapen in hetzelfde bed.
De ‘slaapscheiding’: een trend in opkomst?
In onze moderne samenleving zien we een groeiende trend van ‘slaapscheiding’ of SAT-relaties (Sleeping Apart Together). Als je de Netflix hit ‘The Crown’ al hebt gebinged, weet je dat ook de Britse Queen en haar man aparte slaapkamers hadden. Blijkbaar zijn ook Sarah Jessica Parker en Angelina Jolie overtuigd van een SAT-relatie.
Apart slapen geeft letterlijk ruimte. Al gaat niet iedereen zo ver om nooit meer samen in bed te slapen. Sommigen kiezen eerder voor zachtere scheidingen door apart opgemaakte matrassen te voorzien van twee dekbedden in één, vaak groter bed. Of ze kiezen ervoor om tijdelijk apart te slapen, bijvoorbeeld na de geboorte van baby. Zo kan tenminste één van de twee alleen gaan liggen voor wat quality sleep.
Ongeveer één op de vier koppels geeft, volgens een Australisch onderzoek, de voorkeur aan apart slapen om de slaapkwaliteit te verbeteren. Maar wat betekent dit precies voor jullie relatie?
De impact van slechte slaapkwaliteit op relaties
Een slechte nachtrust kan een enorme invloed hebben op je gezondheid en geluk, maar ook op je relatie. Slapeloze nachten door partners die snurken of er verschillende slaapritmes op na houden, kunnen leiden tot irritatie en conflicten. Is het dan niet beter om apart te slapen en zo deze bronnen van frustratie te elimineren? Jazeker, want apart slapen hoeft helemaal niet funest te zijn voor een goede relatie. Dat blijkt ook uit de resultaten van een Oostenrijks onderzoek volgens de BBC.
Als je je ogen sluit, beland je in je eigen wereld. Slaap is eigenlijk een zeer intiem moment. Je ontspant, overloopt je dag en vindt je eigen weg naar dromenland. Om diep te slapen en compleet te herstellen, is een ongestoorde nachtrust noodzakelijk. Wanneer je het bed deelt met een ander, krijg je te maken met elkaars slaapgewoontes, geluiden en bewegingen. De belangrijke fase waarin je gebeurtenissen en emoties verwerkt, kan dus onderbroken worden. Als je regelmatig uit je diepe slaap wordt gehaald door een ander, kan apart slapen figuurlijk als een bevrijding voelen.
Redenen voor apart slapen
Verschillende slaapvoorkeuren, snurken, huilende baby’s, slecht slapende kinderen, verschillende slaapritmes en zelfs slaapstoornissen kunnen goede redenen zijn om apart te slapen. Dit hoeft echt niet steeds een taboe te zijn. En zelfs jongere koppels blijken alleen slapen helemaal geen gek idee te vinden.
Bepaalde, striktere geloofsovertuigingen, laten het samen slapen van partners slechts beperkt of niet toe. In dat geval hebben mensen dus weinig of geen andere keuze dan apart te slapen.
Maar de hamvraag blijft dus: wat betekent apart slapen voor de intimiteit en verbinding in een relatie?
Communicatie en afspraken: sleutel tot succes
Apart slapen kan voordelig zijn voor jullie beiden, mits goede communicatie en afspraken. Het gaat erom samen een oplossing te vinden die werkt. Denk aan het creëren van aparte slaapruimtes of het inplannen van momenten voor intimiteit en gezelligheid. Heel wat koppels kiezen er dan voor om eerst samen in bed de dag te overlopen en te knuffelen, en verdwijnen dan om in een eigen bed te gaan slapen. Wie goed heeft geslapen, is vaak ook een aangenamere partner en zit vaak vrolijker aan het ontbijt.
Als je elkaars slaap mogelijk minder verstoort en je er allebei in slaagt beter te slapen, is in één bed slapen misschien een kleine opoffering. Al moet je er natuurlijk ook wel plaats voor hebben. Een logeerkamer of extra slaapkamer is vaak gemakkelijker te organiseren als je geen kinderen hebt of als die uit huis zijn. Je kan trouwer blijven aan je eigen slaapritme. Als je dan ’s nachts op moet om het toilet te bezoeken of om een slokje water te drinken, stoor je je bedpartner niet. Tijdens vakanties is dit iets minder gemakkelijk vol te houden. Je gaat waarschijnlijk niet telkens elk een aparte hotelkamer boeken toch? Bespreek dit onderwerp realistisch en bespreek vooral zeer duidelijk waarom blijkt dat samen slapen niet werkt voor jullie als koppel.
De voordelen van samen slapen
Natuurlijk heeft samen slapen ook voordelen. Lichamelijk contact leidt tot het aanmaken van oxytocine, het ‘knuffelhormoon’ dat een gevoel van verbondenheid en welzijn bevordert. Sommige koppels zijn gewend geraakt om iedere avond lepeltjesgewijs in te dommelen. Ook kan samen slapen een onderdeel van een slaapritme zijn. Een aanraking, een kus, elkaar letterlijk voelen … Het kan zeer ontspannend werken voor mensen die samen slapen. Dus, als er geen grote slaapproblemen zijn, kan samen slapen juist bijdragen aan een hechtere relatie.
Kleine oplossingen zoals oordopjes om geluid te weren, aparte matrassen om elkaars bewegingen wat minder te voelen en aparte dekbedden kunnen ideale tussenoplossingen zijn om toch samen in bed te blijven liggen.
Lees ook: slaap je beter als een huisdier bij je in bed slaapt?
Hoeveel partners slapen apart van elkaar?
Eén op de 7 koppels geeft aan te worden gestoord in hun slaap. Eén op de 6 partners slaapt zelfs al in een apart bed. Dit is 16,6% van alle samenwonende partners. Ook slaapt hiervan 85% al langer dan een jaar apart. Bijna iedereen begon wel samen in bed, meer dan 70% van de mensen die apart slapen sliepen eerst wél samen!
Redenen voor apart slapen:
Uit onderzoek van National Bed Federation & Dreams (tijdens National Sleep Week) blijkt dat er 4 veelvoorkomende redenen zijn waarom men apart slaapt:
- Snurken van de partner
- Te groot verschil in lichaamstemperatuur
- Het afnemen van de deken
- Andere storende bewegingen in bed (voornamelijk schoppen)
Conclusie: balans vinden voor een gelukkige relatie
Het komt erop neer dat een goede nachtrust essentieel is. En dat geldt ook voor een gelukkige en gezonde relatie. Of je nu kiest voor samen of apart slapen, het belangrijkste is dat je een balans vindt die voor jullie beiden werkt. Zo blijf je allebei fris en uitgerust en vind je in elkaar een liefdevolle partner.
