Een goede nachtrust is essentieel voor een goede gezondheid. Ben je een slechte slaper? Dan heb je in je zoektocht naar mogelijke oplossingen zeker al over een verzwaringsdeken gehoord.
Feit is dat deze verzwaarde dekens steeds populairder worden. Maar klopt het ook dat je er echt beter van slaapt en je slaapproblemen voorgoed verleden tijd zijn? Wij zetten de belangrijkste vragen voor je op een rij.
Wat is een verzwaringsdeken?
De naam zegt het zelf: een verzwaringsdeken is een verzwaarde deken die je bovenop of in plaats van je gewone dekbed gebruikt. Gemiddeld wegen ze tussen de 4 en 10 kilogram. Hoe zwaar de deken mag wegen, is afhankelijk van jouw lichaamsgewicht.
Een verzwaringsdeken kan uit verschillende vullingen en materialen bestaan, en zou moeilijke slapers helpen te ontspannen zodat ze sneller in slaap vallen en ook beter en dieper slapen.
Hoe werkt een verzwaarde deken?
Het principe van een verzwaringsdeken steunt op Deep Pressure Stimulation of diepe drukstimulatie. Deze therapeutische techniek gebruikt een zachte, gelijkmatig verdeelde druk om stress, angst, pijn of een teveel aan prikkels weg te nemen.
Dankzij deze druk op het lichaam kalmeert het zenuwstelsel waardoor stress plaatsmaakt voor rust en ontspanning. Bovendien zou deze natuurlijke techniek de aanmaak van serotonine (gelukshormoon) en melatonine (slaaphormoon) stimuleren, én ook de productie van cortisol (stresshormoon) verminderen.
Een verzwaringsdeken creëert een gevoel van comfort, geborgenheid en veiligheid. Net alsof je een hele dikke knuffel krijgt dus. Maar dan een hele nacht lang.
Voor wie is een verzwaringsdeken geschikt?
Steeds meer mensen worden geconfronteerd met stress, angst of depressie. Daardoor kunnen ze vaak moeilijk de slaap vatten. Hun slaapkwaliteit gaat erop achteruit, en door het gebrek aan slaap kunnen symptomen zelfs verergeren. Kortom, ze komen in een neerwaartse spiraal terecht.
Een verzwaringsdeken kan helpen om tot rust te komen voor het slapengaan en een geborgen, veilig gevoel geven. Ook voor personen met autisme, ADHD, PTSS of hypersensitiviteit is een verzwaringsdeken aanbevolen. Zij hebben met elkaar gemeen dat ze overgevoelig zijn aan prikkels.
Een verzwaarde deken stimuleert de tastzin. Als ze onder een deken met verzwaarde elementen slapen, gaan ze zich meer focussen op de diepe druk op hun lichaam in plaats van andere zintuiglijke prikkels. De deken biedt een vorm van troost en ontspanning.
Je kan een verzwaringsdeken gebruiken in deze gevallen:
- je slaapt moeilijk door angst of stress
- je hebt autisme, ADHD, PTSS of bent hypersensitief
- je kan moeilijk ontspannen
Wie slaapt beter niet onder een verzwaringsdeken?
Je zou denken dat iedereen gebaat is met een dikke knuffel van zo’n zwaardere deken, maar toch ontraden artsen het gebruik ervan voor bepaalde personen.
Heb je last van astma, lage bloeddruk of diabetes? Raadpleeg in dit geval altijd eerst een arts als je onder een verzwaringsdeken wil slapen.
Ook wie aan slaapapneu lijdt of zwaar snurkt, laat zich best niet verleiden door deze aantrekkelijke bedpartner. Het gewicht van de deken kan de luchtstroom namelijk beperken en de symptomen verergeren.
Dat is meteen ook de reden waarom een verzwaringsdeken afgeraden wordt voor baby’s of peuters, hoewel er speciale verzwaarde dekens voor kinderen bestaan. Er is altijd een risico dat kleine kinderen eronder vast komen te zitten omdat ze motorisch nog niet voldoende ontwikkeld zijn. Dat kan leiden tot gevaarlijke situaties omdat ze het te warm krijgen en of het risico lopen te verstikken.
Hoe zwaarder de deken, hoe beter je slaapt?
Hoeveel moet een verzwaringsdeken wegen? Hanteer daarvoor de richtlijn van zo’n 10 % van je lichaamsgewicht. Weeg je 65 kg? Dan is een deken van 6,5 kg ideaal voor jou.
Heb je deze keuze uit een verzwaarde deken van 6 of 8 kg, kies in dat geval altijd voor het zwaarste gewicht om voldoende druk op je lichaam te ervaren. Let op met een té zwaar deken, want hierdoor kan je een beklemmend gevoel krijgen, waardoor je juist slechter slaapt.
Belangrijk om te weten is dat een verzwaarde deken slechts geschikt is voor één persoon. Knus met je partner eronder kruipen, zit er dus niet in.
Om de gunstige effecten te voelen, schaf je elk een apart verzwaringsdeken aan, rekening houdend met ieders gewicht en lengte. Ga altijd volledig − van hals tot tenen ‒ onder de deken liggen zodat de druk zich over je hele lichaam kan verdelen.
In de onderstaande tabel vind je een aantal voorbeelden:
| Lichaamsgewicht | Gewicht van verzwaringsdeken |
| 70 kg | 7 kg |
| 85 kg | 8.5 kg |
| 90 kg | 9 kg |
| 105 kg | 10.5 kg |
Welk (vul)materiaal kies je best?
Er zijn twee soorten materialen in een verzwaringsdeken: de stof en de vulling van verzwarende materialen. Die verzwarende materialen worden meestal gemaakt van glas, staal, of plastic. Alle drie deze materialen zijn over het algemeen goed te wassen.
Soms worden de verzwarende materialen gemaakt van zand, gedroogde bonen of rijst. Dit zijn goedkope materialen en zorgen voor een korte levensduur van het deken. Een deken met zand, bonen of rijst is niet wasbaar en zal snel het loodje leggen.
Daarnaast kan je kiezen uit verschillende dekenmaterialen zoals katoen en polyester, zoals fleece. Polyester is goedkoper naargelang de afwerking, maar leidt bij sommige mensen tot overmatig zweten. Katoen zorgt voor een goede ventilatie, terwijl fleece juist lekker warm aanvoelt.
Check voor een eventuele aankoop altijd uit welke materialen je verzwaringsdeken bestaat.
Is het positieve effect van een verzwaringsdeken bewezen?
Velen hebben heel positieve ervaringen met een verzwaringsdeken: het is dé oplossing voor hun slaapproblemen. Toch blijkt dat er nog niet veel grootschalig onderzoek op dit gebied is uitgevoerd waarbij concrete resultaten ook wetenschappelijk zijn vastgelegd.
Uit een Zweedse studie in 2020* onder 120 patiënten met een psychiatrische stoornis blijkt dat de groep die met een verzwaringsdeken sliep, via een vragenlijst aangaf dat ze beter sliepen en overdag ook minder klachten of symptomen hadden. Metingen gaven echter aan dat deze patiënten tijdens hun slaap evenveel woelden als de groep met een gewone lichte donsdeken.
Kortom, het gevoel van beter slapen is eerder subjectief. Er zijn (nog) geen uitvoerige wetenschappelijke bewijzen dat een verzwaarde deken echt verlichting voor slaapklachten biedt. Maar zoals vaker bij slapen: placebo of niet, een betere slaap is altijd een goed resultaat.
Conclusie
Verzwaringsdekens zitten in de lift. Over het ontspannende effect ervan lijkt geen twijfel te bestaan bij gebruikers. En ontspanning is nu eenmaal de sleutel tot een goede nachtrust. Misschien weegt het psychologische aspect van ontspannen echt wel door?
Alleen al de gedachte dat je beter zal slapen, heeft bij sommige mensen een rustgevend effect. Baat het niet, schaadt het niet? Om te weten of een verzwaarde deken voor jou echt werkt, zit er maar één ding op: test het zelf! Vele merken bieden een proefperiode aan die zelfs kan oplopen tot wel 100 dagen. Waar wacht je op?
* Studie van Ekholm, Spulber en Adler van het Karolinska Instituut in Stockholm
Helpt een verzwaringsdeken? Meestgestelde vragen
Wie mag geen verzwaringsdeken gebruiken?
Hele kleine kinderen mogen geen gebruik maken van verzwaringsdekens vanwege gezondheidsoverwegingen. Ook zwangere vrouwen wordt afgeraden een verzwaringsdeken te gebruiken.
Hoelang moet je wennen aan een verzwaringsdeken?
Je zult niet direct verbetering zien in je slaappatroon, omdat je altijd even moet wennen aan zo’n zwaar deken. De periode van gewenning duurt meestal één tot enkele weken.
Wat is het beste gewicht van een verzwaringsdeken?
De vuistregel is om 10% van het lichaamsgewicht aan te houden bij de keuze van je verzwaringsdeken. Weeg je bijvoorbeeld 70 kg? Dan is het aan te raden om een verzwaringsdeken van 7 kg aan te schaffen.
