Zijn schuimmatrassen goed of slecht?
De zoektocht naar een nieuw matras kan een uitdaging zijn, vooral als je geen idee hebt waar je moet beginnen. Met een overweldigend aanbod aan verschillende soorten matrassen en uiteenlopende meningen over wat het beste matras zou zijn, voel je je al snel verloren in dit doolhof van opties.
Velen onder ons vragen zich soms af of schuimmatrassen nu wel of niet OK zijn? In dit uitgebreide artikel begeleiden we je stap voor stap bij het kiezen van de perfecte schuimmatras. Zo kan je een weloverwogen keuze maken.
Waarom is het belangrijk om de juiste schuimmatras te kiezen?
De juiste matras ondersteunt je lichaam op de juiste manier. Je spieren en gewrichten kunnen ontspannen en herstellen, en dit draagt bij aan je energiepeil en stemming gedurende de dag.
Veel mensen onderschatten het belang van een goede matras. Ze slapen op oude, doorgezakte matrassen die onvoldoende ondersteuning bieden, of kiezen een matras puur op basis van prijs zonder rekening te houden met hun specifieke behoeften.
Een slecht matras kan rugpijn en nekklachten veroorzaken waardoor je slecht slaapt. Lange tijd slecht slapen is bijzonder ongezond. Het leidt vaak tot allerlei neveneffecten waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt, met chronische slaapstoornissen tot gevolg. Des te meer reden om aandacht te besteden aan de keuze van een juist matras dat perfect bij jou past.
Soorten schuimen in matrassen: een extra woordje uitleg!
Schuimmatrassen of polyurethaanschuimen
We focussen op de schuimen. Latex of schuimrubber wordt ook als een schuim gezien, maar in dit artikel laten we latexmatrassen buiten beschouwing.
Als we dieper duiken in de productie van schuim, dan leren we dat polyurethaanschuim (of afgekort PU-schuim) ontstaat door de polymerisatiereactie tussen een polyol en een isocyanaat. Wanneer er gas aan dit chemisch schuimproces wordt toegevoegd, leidt dat uiteindelijk tot een sterk schuim met een open celstructuur. In de praktijk worden er nog heel wat extra elementen aan de mix toegevoegd om de schuimreactie te beïnvloeden of om het eindresultaat bepaalde eigenschappen mee te geven.
Het standaardmateriaal dat wordt verkregen, is gemakkelijk in te drukken en komt snel weer in de oorspronkelijke vorm. Dit zorgt ervoor dat polyetherschuimen of PU-schuimen geschikt zijn om op te slapen.
Deze schuimen kunnen in grote blokken worden gemaakt of het proces kan worden toegepast in een passende gietvorm (moulding).
PU-schuimen worden door heel wat fabrikanten gemaakt. De verschillende chemische samenstellingen of schuimprocessen leiden tot verschillende namen en eigenschappen. En naargelang de toepassing kiest iedere fabrikant de kleur voor het schuim. Dat heeft trouwens geen enkele impact op kwaliteit.
Schuimmatrassen gaan tot 10 jaar mee, naargelang de gebruikte hardheden en dichtheid.
Heel wat waarden spelen een rol bij het bepalen van de kwaliteit van schuimen. Twee belangrijke aspecten nemen we graag onder de loep: de dichtheid (of densiteit) en de hardheid.
Wat is densiteit bij schuimen?
Densiteit wordt vaak uitgedrukt in kg per kubieke meter. Deze waarde noemen we ook het soortelijk gewicht (SG). De SG-waarde geeft dus het aantal kilogram schuim per kubieke meter weer. Met andere woorden, hoeveel weegt een blok van één meter bij één meter die ook exact één meter hoog is?
Hoe hoger de SG-waarde, hoe beter de levensduur. Kindermatrassen starten vanaf een SG-waarde van 20 kg/m3 en exemplaren voor een duurzamer gebruik voor volwassenen starten best vanaf 35 kg/m3 en hoger. Kwalitatieve producten bieden SG-waarden vanaf 50 kg en hoger. Matrassen worden dus duidelijk ook zwaarder.
Wist je dat Technogel® een densiteit heeft van wel 1.060 kg/m3? Bijzonder hoog! Dit maakt het ook een heel speciaal materiaal dat vaak als relatief dunne toplaag (van 1 cm tot 1,7 cm) wordt ingezet. Omdat de densiteit zo hoog is, zijn de isolerende waarden laag. Hierdoor is dit een zeer klimaatregulerend materiaal.
Vaak wordt densiteit in verband gebracht met hardheid, maar dat is een halve waarheid.
Wat is hardheid bij schuimen?
Elk schuim heeft een bepaalde druksterkte, uitgedrukt in kPa-waarde. Deze waarde duidt aan hoeveel gewicht het schuim aan kan en dus ook hoe hard het aanvoelt. Simpel gezegd geeft de druksterkte aan hoeveel kilo druk per m2 het materiaal aankan voordat er een vervorming van meer dan 10% ontstaat.
Voor de echt geïnteresseerden, dit is de formule om de druksterkte te berekenen: 1 kPa = 1 kN/m2 = 100 kg/m2.
Voor matrassen geldt dat een lagere kPa-waarde bij een gelijkaardige densiteit leidt tot gemakkelijker indrukken en dus een zachter aanvoelen van de matras.
Waarom is het belangrijk om densiteit niet te verwarren met hardheid?
Densiteit zegt iets over de duurzaamheid van het schuim. De kPa-waarde zegt iets over de hardheid. Uiteraard voelt een schuim met lagere densiteit vaak ook zachter aan, gewoon omdat er minder kilo’s aan ‘materiaal’ in dezelfde kubieke meter worden gebruikt.
Eenzelfde matras in een soft of medium uitvoering met een lagere densiteit dan de stevige variant (firm) kan je moeilijk met elkaar vergelijken en zeker niet als ook de prijs gelijk blijft. Logischer zou zijn dat de densiteit van alle drie de versies gelijk is en dat de kPa-waarde verschilt.
Vaak gaan verkopers hier, met goede bedoelingen, losjes over omdat ze dat zelf ook niet weten. Vandaar dit extra woordje uitleg. Kies je voor kwaliteit? Ga dan voor een hoge densiteit met een kPa-waarde die voor jouw slaaphouding geschikt is. Jammer genoeg zijn deze waarden vaak onbekend of worden ze niet transparant vermeld. Je zal dus moeten vertrouwen op wat je zelf ervaart tijdens het testen.
Wat is het verschil tussen een polyethermatras en een koudschuimmatras?
Vaak lees en hoor je dat polyethermatrassen het goedkoopst zijn en een gesloten celstructuur hebben. Hierdoor zouden ze minder goed ventileren en is de vochtregulatie niet optimaal. Ze zouden hard zijn en minimale veerkracht bieden, wat ze minder geschikt maakt voor mensen die op zoek zijn naar comfort en ondersteuning. Daarom zouden ze minder kosten en beter ingezet kunnen worden voor kinderen of logeerbedden. Dit alles is helaas erg kort door de bocht en dus niet waar.
Polyethermatrassen hebben altijd een open celstructuur. Dat is eigen aan het proces zoals je hierboven al kon lezen.
Koudschuim is ook een polyetherschuim en ontleent zijn naam aan het productieproces dat vroeger werd gebruikt. De vormmallen waarin koudschuim werd gegoten waren onverwarmd. Vandaar de naam koudschuim. Huidige schuimers gebruiken deze techniek niet meer.
Dankzij de juiste chemische samenstelling slagen ze erin om nog meer veerkracht en een onregelmatigere celstructuur toe te voegen. Daarom wordt dit schuim ook wel HR of High Resilience foam genoemd: zeer veerkrachtig schuim met nog betere ventilerende eigenschappen.
Welke belangrijke factoren bepalen of een schuimmatras goed voor jou is?
Bij het kiezen van een matras spelen verschillende factoren een rol. We zetten de belangrijkste op een rij:
- Type schuim: Er zijn verschillende soorten schuimmatrassen beschikbaar, elk met eigen voor- en nadelen. Bij de polyurethaanschuimen onderscheid je onder andere: polyethermatrassen, HR- of koudschuimmatrassen, visco, memory-foam of traagschuimmatrassen, gelmatrassen en hybride foams. Elk type schuim biedt een andere ervaring wat betreft comfort, ondersteuning, bewegingsvrijheid en temperatuurregeling. Besef ook dat schuimen meestal worden gecombineerd. Zo wordt een Tempur® of Technogel® matras bijvoorbeeld opgebouwd vanuit een of meerdere lagen ondersteunend HR-schuim en daarna worden hierop traagschuimlagen of -gel geassembleerd.
- Hardheid: De ondersteuning van de matras is een van de belangrijkste factoren die bepalen of een matras bij je past. De juiste hardheid hangt af van je lichaamsvorm, je lengte en gewicht, je slaaphouding en je persoonlijke voorkeur. Een matras dat te hard of te zacht is, kan leiden tot lichamelijke klachten.
- Afmetingen: De afmetingen van het matras moeten afgestemd zijn op je lichaamslengte en het formaat van je bed. Een matras is best 20 cm langer dan je eigen lichaamslengte. Zo heb je voldoende bewegingsruimte tijdens het slapen.
- Ventilatie en temperatuurregulatie: Matrassen verschillen in hun vermogen om warmte af te voeren en vocht te reguleren. Polyurethaan – weliswaar in een totaal andere materiaalverwerking – wordt ook gebruikt om isolatieplaten te maken. Ze isoleren dus goed warmte. Mensen die het snel warm hebben tijdens het slapen, kiezen beter voor een goed ventilerend matras met extra aandacht voor ventilatie. Denk dan aan HR-schuim of gelmatrassen. Heb je het net graag lekker warm, dan kan je zeker ook polyethermatrassen of traagschuimmatrasen testen.
- Allergieën: Als je last hebt van allergieën, is het belangrijk om te kiezen voor hypoallergene materialen in de matrashoes en een matras dat goed ventileert om de groei van allergenen zoals huisstofmijt te voorkomen.
- Prijs-kwaliteitverhouding: Een goed matras is een investering in je gezondheid. Het is dus echt verstandig om niet alleen op de prijs te letten, maar ook op de kwaliteit en duurzaamheid van het matras.
- Bedbodem: Matrassen die enkel uit schuimlagen bestaan, noemen we in vakjargon ook wel ‘volle kern’ matrassen. Over het algemeen passen deze matrassen op alle types bedbodem. Twijfel? Lees dat zeker onze blog nog eens: https://mindthebed.com/welke-bedbodem-kiezen-lattenbodem-boxspring/
Het beste matras voor jou – Conclusie
Er zijn heel wat keuzemogelijkheden in het gamma van schuimmatrassen. Vast ook wel een die bij jou past. Besef goed dat er niet één “beste” matras is die voor iedereen werkt.
Het is belangrijk dat je je eigen slaappatroon en -behoeften begrijpt om een keuze te maken die bij je past. Blijf vooral bewust van signalen die je lichaam je geeft. Denk bijvoorbeeld aan pijn of stijfheid, wat kan wijzen op een ongeschikte slaapomgeving.
Vervang je matras regelmatig. Na zo’n 8 tot 10 jaar heeft hij zijn beste tijd gehad. Door te investeren in een goede slaapomgeving kan je rugklachten voorkomen en vooral jouw algemene gezondheid en levenskwaliteit verbeteren.
